Έκθεση εξελεγκτ. επιτροπής ΤΥΠΕΤ της ΓΣ του 2012

Δημοσιεύουμε και την περυσινή έκθεση εξελεγκτικής επιτροπής του ΤΥΠΕΤ, μετά από αίτημα συναδέλφων.

ΕΚΘΕΣΗ ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Για την χρήση 1.1-31.12.2011

Ύστερα από πρόσκληση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΥΠΕΤ διενεργήσαμε γενικό διαχειριστικό έλεγχο για την περίοδο 1.1 – 31.12.2011, με βάση το άρθρο 19 του καταστατικού σε συνδυασμό και με τις διατάξεις του κλαδικού λογιστικού σχεδίου για τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΠΔ 80/97).

Όσον αφορά την παρούσα χρήση, από τον έλεγχο που διενεργήσαμε στις λογιστικές καταστάσεις και τα παραστατικά που μας δόθηκαν, θέλουμε να επιστήσουμε ιδιαιτέρως την προσοχή των μελών του ΔΣ και των ασφαλισμένων του ταμείου μας στις παρατηρήσεις που ακολουθούν:

1) ΠΑΓΙΑ – ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Παρά τις επανειλημμένες συστάσεις και από τις τρεις προηγούμενες Εξελεγκτικές Επιτροπές, δεν έχει συσταθεί ακριβές και αξιόπιστο μητρώο παγίων, ιδίως μάλιστα όσον αφορά την ακίνητη περιουσία του ταμείου. Σημειώνεται ότι σχετική απόφαση, μετά τις υποδείξεις της Ε.Ε. είχε λάβει το ΔΣ στην 12^η ολομέλεια χρήσης 2009, την οποία όμως δεν υλοποίησε. Αντίθετα, εδώ και χρόνια ακολουθείται η καθιερωμένη αλλά λανθασμένη πρακτική της μη επίσημης καταγραφής των στοιχείων της ακίνητης περιουσίας του ταμείου, στην αξία κτήσης. Γεγονός που εκτός του ότι αποτελεί παρέκβαση από τα οριζόμενα στο κλαδικό λογιστικό σχέδιο φορέων κοινωνικής ασφάλισης (ΠΔ 80/97), κυρίως όμως δεν επιτρέπει τη διαμόρφωση πραγματικής εικόνας σχετικά με το ύψος της αξίας της ακίνητης περιουσίας (ανοδική κατά τεκμήριο), πολύ περισσότερο τώρα που μετά τα έργα που έχουν εκτελεστεί, η αξία της θα έχει αναπροσαρμοστεί θετικά σε σημαντικό βαθμό.

Κατά την άποψή μας, είναι αναγκαία η συστηματική, ανά πενταετία τουλάχιστον, λογιστική παρακολούθηση της αξίας ιδίως της ακίνητης περιουσίας και η ανά πενταετία αναπροσαρμογή της σύμφωνα με τα οριζόμενα στο σχετικό προαναφερόμενο κλαδικό λογιστικό σχέδιο.  

Επίσης, όσον αφορά τα χρεόγραφα παρατηρείται ότι και αυτά δεν είναι σωστά αποτιμημένα, δηλαδή στην μέση χρηματιστηριακή τιμή μηνός Δεκεμβρίου κάθε χρήσης. Αποτέλεσμα είναι η σημαντική υπερεκτίμησή τους, ενώ οι σημερινές συνθήκες της χρηματιστηριακής αγοράς υποδεικνύουν το αντίθετο. Επισημαίνεται και εδώ ότι η ακολουθούμενη πάγια πρακτική είναι η αποτίμηση σε αξίες κτήσης. Σημειώνουμε ότι η πραγματική αποτίμηση των χρεογράφων προσδιορίζει την αξία τους σε € 5,3 εκατ. ήτοι κατά € 25 εκατ. λιγότερα από την συμπεριλαμβανόμενη στα περιουσιακά στοιχεία του ΤΥΠΕΤ που αναγράφονται στον ισολογισμό.

Να επισημάνουμε εδώ, ότι η τήρηση του κλαδικού λογιστικού σχεδίου φορέων κοινωνικής ασφάλισης εναπόκειται στη διακριτική τους ευχέρεια. Θεωρούμε όμως, ότι το ΤΥΠΕΤ είναι αναγκαίο να τηρεί το σχέδιο αυτό απαρέγκλιτα, όπως κάνουν εξάλλου και οι λοιποί ασφαλιστικοί οργανισμοί του προσωπικού, γιατί μόνο έτσι είναι δυνατή η αποτύπωση της πραγματικής γενικής οικονομικής εικόνας του ταμείου και ειδικότερα της περιουσίας του, η οποία σήμερα μπορεί και να διαμορφώνεται σε μεγαλύτερα επίπεδα από τα εμφανιζόμενα στον παρόντα ισολογισμό, αν εκτιμηθούν σωστά οι πραγματικές αξίες των ακινήτων και συμψηφισθούν με την εκτιμώμενη ορθά αξία των χρεογράφων.

Υπό το φως των παραπάνω διαπιστώσεων η Ε.Ε. επισημαίνει στο Δ.Σ. (η ίδια επισήμανση έχει ήδη τεθεί υπ’ όψη του ΔΣ και σε προηγούμενες εκθέσεις) ότι η έκδοση του σχετικού φυλλαδίου, μέσω του οποίου δημοσιοποιείται ο ισολογισμός/απολογισμός/προϋπολογισμός, πρέπει να έπεται της ολοκλήρωσης του σχετικού από την Ε.Ε. ελέγχου, προκειμένου να διορθώνονται τυχόν λάθη και να ενσωματώνεται στο σύνολο του απολογισμού και η σχετική της έκθεση.

2) ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ – ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Στην παρελθούσα χρήση σημειώθηκε περιορισμός της ρευστότητας ( κατά € 500 χιλ περίπου), ενώ εμφανίστηκε και σημαντικού ύψους έλλειμμα (€ 7,7εκατ.). Καλύφθηκε από τα αποθεματικά που είχαν σχηματισθεί σε προηγούμενες χρήσεις, τα οποία όμως έτσι μηδενίσθηκαν.

Επισημαίνεται ότι διαχρονικά (τελευταία 8ετία περίπου) έχουν εμφανισθεί λειτουργικά πλεονάσματα τα οποία όμως οφείλονται στην εκποίηση περιουσιακών στοιχείων (ακίνητα ή χρεόγραφα) και τα οποία χρησιμοποιούνται για την κάλυψη λειτουργικών ή/και συνολικών ελλειμμάτων μεταγενέστερων χρήσεων. Εφιστούμε όμως την προσοχή του ΔΣ και των μελών του ταμείου μας, στο γεγονός ότι η πρακτική της κάλυψης των ελλειμμάτων μέσω της ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων δεν μπορεί να αποτελεί τη μόνη και μόνιμη πρακτική, ιδίως μάλιστα αν συνυπολογιστεί και το μη λογιστικοποιημένο μέρος των οφειλών του ταμείου (ύψους περίπου € 20 – 21 εκατ. κατά υπολογισμούς του ίδιου του ΤΥΠΕΤ). Όπως είναι ήδη γνωστό το μη λογιστικοποιημένο μέρος του ελλείμματος οφείλεται στη χρονική υστέρηση εκκαθάρισης από το Ταμείο, εκκρεμών συναλλαγών μεταξύ Τράπεζας και ασφαλισμένων του ταμείου και αποτελεί ένα «αφανές» έλλειμμα, το οποίο χρηματοδοτείται μέσω της προαναφερθείσας χρονικής υστέρησης εκκαθάρισης συναλλαγών. Στην περίπτωση που λογιστικοποιηθεί και το παραπάνω έλλειμμα, η ελλειμματικότητα του ΤΥΠΕΤ θα αυξηθεί σημαντικά, απειλώντας ακόμα και αυτή τη βιωσιμότητα του ταμείου και απαιτώντας συγκεκριμένα μέτρα. Σημειώνουμε ότι οι μελέτες βιωσιμότητας, που κατά καιρούς έχουν εκπονηθεί κατά παραγγελία της Διοίκησης του ταμείου, έχουν ήδη επισημάνει με έμφαση το πρόβλημα της σταδιακής αύξησης της ελλειμματικής λειτουργίας του ΤΥΠΕΤ.

Από την πλευρά της, η Εξελεγκτική Επιτροπή αναγνωρίζει ότι βασική αιτία του προβλήματος, οφείλεται κυρίως στην επιχειρηματική πολιτική της Τράπεζας, που επιδρά στη βασικότερη παράμετρο «υγείας» του ταμείου, δηλαδή στη σχέση μεταξύ εν ενεργεία και συνταξιούχων ασφαλισμένων, διαμορφώνοντας τη σχέση αυτή δυσμενώς σε βάρος των εν ενεργεία ασφαλισμένων. Η επιδείνωση της προαναφερόμενης αναλογίας, αλλά και η συνεχής άνοδος των λειτουργικών κοστολογικών στοιχείων του ΤΥΠΕΤ συντελούν στην απορρύθμιση της λειτουργικής ισορροπίας εσόδων – εξόδων μειώνοντας τα πρώτα σε σχέση με τα δεύτερα. Τα ιδρυτικά μέλη και η Διοίκηση του ταμείου πρέπει να κινητοποιηθούν έγκαιρα και έντονα διεκδικώντας από την Τράπεζα την αποκατάσταση των συνεπειών στο ταμείο της δικής της επιχειρηματικής πολιτικής, αλλά σχεδιάζοντας και την μελλοντική πορεία του ΤΥΠΕΤ υπό το φως του ότι πρόκειται για έναν αυτοδιαχειριζόμενο και αυτοδιοικούμενο οργανισμό.

3) ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ – ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ. Επισημαίνεται εξ αρχής, ότι η λειτουργία ετεροχρονισμένης εκκαθάρισης των συναλλαγών προκαλεί σημαντική δυσκολία στον ακριβή προσδιορισμό διαμόρφωσης των δαπανών από χρήση σε χρήση, ιδίως των βασικών από αυτές πχ νοσοκομειακή η/και φαρμακευτική, αλλά και εκείνων που εμφανίζουν απότομες αυξητικές μεταβολές. Συνεπώς είναι αναγκαία η στενότερη παρακολούθηση των μεγεθών διαχρονικά και με τρόπο ώστε να είναι εμφανής η καθαρή μεταβολή τους, ανεξάρτητα από τον όγκο ετεροχρονισμένων εκκαθαριστικών εγγραφών που λογιστικοποιούνται στην κάθε χρήση.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω σημειώνουμε ότι το ποσοστό αύξησης της ιατρικής δαπάνης οφείλεται κυρίως σε αύξηση του όγκου εκκαθαριστικών εγγραφών που λογιστικοποιήθηκαν στην υπό εξέταση χρήση. Αντίθετα το ποσοστό των παροχών πρόσθετης περίθαλψης εμφανίζει αξιοσημείωτη αύξηση, την οποία θα πρέπει να διερευνήσει ιδιαίτερα, το ΔΣ. Επίσης το ύψος της δαπάνης της φαρμακευτικής περίθαλψης εκτιμάται σημαντικά υψηλό (αφορά το μεγαλύτερο μέγεθος των δαπανών). Λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία από την πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε για τη βιωσιμότητα του ΤΥΠΕΤ, πιστεύουμε ότι η φαρμακευτική δαπάνη θα μπορούσε να περιοριστεί κατά 25% - 30% αγγίζοντας το ύψος των €325 έως €350 ανά ασφαλισμένο (σήμερα €462) ποσά περίπου ίσα με αυτά του ΟΠΑΔ (σήμερα €350).

Σημειώνεται ότι η λειτουργία φαρμακείου της κλινικής Υγείας Μέλαθρον, σύμφωνα με τα στοιχεία που τέθηκαν υπόψη μας επέφερε μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στην κλινική, αλλά η μείωση αυτή δεν ήταν δυνατό να επηρεάσει πτωτικά το σύνολο της φαρμακευτικής δαπάνης. Η αποδοτική, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, λειτουργία του φαρμακείου της κλινικής, θεωρούμε ότι πρέπει να οδηγήσει στην διεκδίκηση επέκτασης της λειτουργίας του φαρμακείου, όχι μόνο για τους εντός της κλινικής νοσηλευόμενους, αλλά  για όλους τους ασφαλισμένους στο ταμείο, κατά τα πρότυπα λειτουργίας των φαρμακείων του ΙΚΑ.

Επίσης, διατυπώνεται έντονο ερώτημα για την σκοπιμότητα της υπηρεσίας Γιατρών ON CALL εφημερίας σε σχέση με την πυκνότητα χρήσης. Η υπηρεσία αυτή λειτουργεί εδώ και αρκετό χρόνο αλλά όμως δεν έχει αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητά της μέχρι σήμερα. Η επαναξιολόγηση της υπηρεσίας κρίνεται αναγκαία δεδομένου και του ετήσιου κόστους της (€200χιλ-€300χιλ.). Ταυτόχρονα θεωρείται αναγκαία, στο βαθμό που θεωρηθεί απαραίτητη η συνέχιση της λειτουργίας της, σε νέα διαφοροποιημένη βάση.

4) ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ Απαιτείται επανεξέταση σε βάθος και λεπτομερής επαναξιολόγηση των κοστολογικών και λειτουργικών όρων των κατασκηνώσεων, των ανταλλαγών και των οικογενειακών διακοπών. Διευκρινίζεται εξ αρχής ότι στόχος θα πρέπει να είναι η διατήρηση των λειτουργιών αυτών, με την καλύτερη και αποδοτικότερη εκμετάλλευση και αναβάθμιση των διατιθέμενων εγκαταστάσεων. Είναι αναγκαίο να προσδιοριστεί αφενός μεν η κατάλληλη δυναμικότητα, ο αριθμός περιόδων λειτουργίας, αλλά και ο όγκος φιλοξενούμενων (συναδέλφων και τρίτων) χρηστών, ώστε η λειτουργία του αξιόλογου αυτού τομέα προσφοράς υπηρεσιών του ΤΥΠΕΤ να καταστεί κατά το δυνατόν οικονομικά αυτοδύναμη και αποτελεσματική. Στο πλαίσιο της επαναξιολόγησης αυτών των λειτουργιών, θεωρείται αναγκαία η εξέταση της πιθανότητας επέκτασης ή/και ελαστικοποίησης της χρήσης των εγκαταστάσεων, όπως επίσης θεωρούμε ότι πρέπει να επανεξετασθεί με επαναδιαπραγμάτευση με την Τράπεζα ο τρόπος χρηματοοικονομικής κάλυψης των κοστολογικών όρων λειτουργίας των κατασκηνώσεων.

Ολοκληρώνοντας την παραπάνω έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτροπής για τη χρήση 2011 – 2012, θέλουμε καταληκτικά να σημειώσουμε ότι οι παραπάνω διαπιστώσεις και επισημάνσεις έχουν επαναδιατυπωθεί σε έναν μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό προς το ΔΣ και τη Γεν. Συνέλευση του ΤΥΠΕΤ με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση και βιωσιμότητα ενός σημαντικού για τους εργαζόμενους θεσμού. Θεωρούμε όμως, ότι υπάρχουν ακόμα σοβαρά περιθώρια για την υιοθέτηση και υλοποίηση των επισημάνσεων αυτών. Πιστεύουμε όμως ότι οι αναγκαίες αναδιαρθρώσεις, δεδομένης και της γενικότερης συγκυρίας, πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ταμείου μας .

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βασίλης Βαζαίος               Θανάσης Δεμερούτης               Λάμπρος Μαντέλος