Ανακοίνωση της Αγ. Συνεργασίας στην ΟΤΟΕ για Τηλεργασία

 

Τηλεργασία: Ποιος ωφελείται από αυτή ;

 

Σε ένα τεύχος ΚΟΜΙΞ με κιτρινισμένες σελίδες τα παπιά της Λιμνούπολης έχουν ανακαλύψει την ελευθερία της τηλεργασίας. Κάνουν τα πάντα από τους υπολογιστές τους. Σιγά σιγά αρχίζουν να μην κυκλοφορούν ούτε για ψώνια ούτε για βόλτα. Όλη η πόλη δικτυώνεται. Όσο περνά ο καιρός, όμως, συνειδητοποιούν πως τα θετικά της «απομακρυσμένης» ζωής είναι τελικά λιγότερα από τα αρνητικά. Έτσι, βγαίνουν έξω, κόβουν τα καλώδια που έχουν κατακλύσει τους δρόμους κι επιστρέφουν στις παλιές τους εργασιακές συνήθειες. Όταν οι δημιουργοί του Ντόναλντ Ντακ και του Σκρουτζ ΜακΝτακ έγραφαν αυτή την ιστορία, η ψηφιακή εποχή ήταν ακόμη το μέλλον. Κι όμως, είχαν προβλέψει τους κινδύνους μιας απόλυτης επικράτησης του προθέματος «τηλε-» μπροστά από κάθε δραστηριότητα της καθημερινότητας. Η δικτυωμένη Λιμνούπολη θα μπορούσε να κρύβει πολλές χρήσιμες αλήθειες, αλλά και να αναδεικνύει αρκετούς, εξίσου επωφελείς μύθους για την τηλεργασία τώρα που στις πραγματικές πόλεις συζητούν για τη μορφή που θα αποκτήσει η αγορά εργασίας στη μετά COVID-19 περίοδο.[1]

Εμπνευστής της τηλεργασίας θεωρείται ο Jack Nilles, ένας ερευνητής στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ο οποίος,  ενώ εργαζόταν πάνω στον σχεδιασμό συστημάτων επικοινωνίας για τη NASA και την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ, ξεκίνησε ένα έργο τηλεργασίας με την συμμετοχή 30 εργαζομένων. Το έργο είχε ως στόχο την επίτευξη των εργασιών με την όσο το δυνατόν λιγότερη μετακίνηση των εργαζομένων. Οι Σουηδοί το 1985 ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν την μέθοδο σε ευρεία κλίμακα. Έτσι εμφανίζεται ο όρος telecottage, ο οποίος στην ουσία περιέγραφε τα πρώιμα κέντρα τηλεργασίας. Επρόκειτο για μικρές ξύλινες καλύβες ή άλλα παλιά, συχνά εγκαταλελειμμένα κτίρια, τα οποία βρίσκονταν διάσπαρτα σε απομακρυσμένες περιοχές της υπαίθρου και ήταν εξοπλισμένα κατάλληλα για τηλεργασία. Σκοπός των telecottage ήταν η οικονομική αναγέννηση των άγονων περιοχών.

Το 1989, εμφανίστηκαν και στη Βρετανία τα πρώτα κέντρα τηλεργασίας. Σε αυτούς τους χώρους, οι οποίοι διέθεταν  τον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό, ελεύθεροι επαγγελματίες και υπάλληλοι εταιρειών είχαν την δυνατότητα να εργαστούν όποτε ήθελαν.

Πριν από το 2020 γύρω στο 5% των εργαζομένων στην Ε.Ε δούλευε σε μόνιμη βάση από το σπίτι του. Σήμερα υπολογίζεται ότι το 40% των Ευρωπαίων τηλεργάζεται.

 

Μορφές τηλεργασίας

Η τηλεργασία ή εξ αποστάσεως εργασία ή απομακρυσμένη εργασία, συναντάται και με τους όρους Teleworking, Telecommuting, Remote Work, Virtual job και άλλους .Οι όροι αυτοί έχουν μεταξύ τους κάποιες διαφοροποιήσεις στην σημασία τους καθώς η τηλεργασία έχει αρκετές μορφές.

• Κινητή Τηλεργασία (Mobile Telework) ή νομαδική εργασία όταν η εργασία απαιτεί την μετακίνηση σε διάφορους χώρους και τοποθεσίες όπως ξενοδοχεία, εγκαταστάσεις των πελατών ή και εξωτερικούς χώρους.
  
  
• Κατ’ οίκον εργασία, όταν η διεκπεραίωση των εργασιών γίνεται από το σπίτι.
  
  
• On-line και off-line τηλεργασία, όταν η εργασία απαιτεί ο εργαζόμενος να είναι μονίμως συνδεδεμένος με το ίντερνετ και να αλληλεπιδρά σε πραγματικό χρόνο με τους εργοδότες, συναδέλφους ή πελάτες, στην πρώτη περίπτωση, ή όταν μπορεί να εργάζεται χωρίς να απαιτείται η μόνιμη σύνδεση στο διαδίκτυο, στη δεύτερη περίπτωση. Για παράδειγμα όταν γράφει κείμενα, αναφορές, πίνακες δεδομένων κλπ.
  
  
• Τηλεκέντρα (Telecentres), τα οποία είναι συγκεκριμένοι χώροι, μακριά από τα κεντρικά γραφεία των εταιρειών αλλά συνήθως κοντά στις οικίες των εργαζομένων. Εκεί υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός για εργασία.
  
  
• Τηλεκατοικίες (Telecottages) είναι μικρά συνήθως τηλεκέντρα που ανήκουν σε τοπικές κοινότητες και όχι σε εταιρείες. Έχουν ως στόχο την εκπαίδευση των κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών.
  
  
• Networking όταν ο εργαζόμενος βρίσκεται δικτυωμένος με άλλους εργαζόμενους που επικοινωνούν μεταξύ τους ηλεκτρονικά και είναι μέλη μιας ομάδας ειδικά σχηματισμένης γύρω από συγκεκριμένα προγράμματα. Τέτοιες είναι επί παραδείγματι οι ομάδες επιστημόνων.
  
  
• Τηλεργασία μερικής ή πλήρους απασχόλησης λέγεται αναλόγως των ωρών εργασίας και του είδους συμφωνίας του εργαζομένου με τον εργοδότη του.
  
  
• Μικτή τηλεργασία, η οποία μπορεί να είναι ένας συνδυασμός κατ’ οίκον εργασίας και κινητής εργασίας ή οτιδήποτε άλλο.
  
  
• Ατομική ή ομαδική τηλεργασία, αναλόγως αν ο εργαζόμενος εργάζεται μόνος ή αν ανήκει ηλεκτρονικά σε άλλη ομάδα.

Με άρθρο της στη βρετανική εφημερίδα Guardian, η δημοσιογράφος, συγγραφέας και ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν εξέφραζε τη ανησυχία της για το όραμα των «έξυπνων πόλεων με λιγότερους καθηγητές, λιγότερους γιατρούς, λιγότερους οδηγούς», όπου σχεδόν τα πάντα θα διευθετούνται χωρίς φυσική επαφή των ανθρώπων, μέσα από το διαδίκτυο. Η συγγραφέας γνωστή από το βιβλίο « Το Δόγμα του Σοκ» κάνει λόγο για «ένα καινούργιο δόγμα σοκ της πανδημίας» που οδηγεί σε ένα «New Deal της Οθόνης» καθώς η έκτακτη συνθήκη του εγκλεισμού αξιοποιείται ως ένα τεράστιο κοινωνικό εργαστήριο για ένα παντοτινό και εξαιρετικά κερδοφόρο «ανέπαφο» μέλλον. «Πρόκειται για ένα μέλλον στο οποίο τα σπίτια μας δεν θα είναι ποτέ ξανά αποκλειστικά προσωπικοί χώροι, αλλά θα λειτουργούν παράλληλα, μέσω της ψηφιακής διασύνδεσης υψηλής ταχύτητας, ως χώροι εργασίας, σχολεία, ιατρεία, γυμναστήρια, ενδεχομένως και φυλακές… Ένα μέλλον όπου κάθε μας κίνηση, κάθε μας λέξη και κάθε μας σχέση θα είναι ανιχνεύσιμη και εκμεταλλεύσιμη ως πληροφορία από ένα σύστημα που θα έχει προκύψει από μια άνευ προηγουμένου διαπλοκή ανάμεσα στο κράτος και στους γίγαντες της ψηφιακής τεχνολογίας».

 Οι παγίδες της τηλεργασίας

Ο εκτελεστικός διευθυντής της Twitter Τζακ Ντόρσι ανακοίνωσε στους υπαλλήλους της εταιρείας ότι θα μπορούν, στο σύνολό τους, να δουλεύουν από το σπίτι και μετά την πλήρη άρση των περιοριστικών μέτρων. Στις 21 Μαΐου 2020, ο δημιουργός της Facebook, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ανακοίνωσε το σταδιακό πέρασμα του ψηφιακού μεγαθηρίου στο καθεστώς της τηλεργασίας: στο εξής, οι προσλήψεις θα γίνονται κυρίως για κατ’ οίκον εργαζομένους, οι οποίοι προβλέπεται να αποτελούν την πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί πραγματική ανατροπή για τις εταιρείες της Κοιλάδας του Πυριτίου, που είχαν χτίσει την εργασιακή τους φιλοσοφία πάνω στο καθημερινό brainstorming εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης, που αναπνέουν στο ίδιο περιβάλλον, ανταλλάσσουν ιδέες και σχέδια, ανεβάζοντας τη δημιουργικότητά τους και την παραγωγικότητα της εταιρείας, προσφέροντας καινοτομίες υψηλής ποιότητας. Κάθε φορά λοιπόν μπορεί εύκολα να χτιστεί ένα καινούριο «στόρυ» από τους εργοδότες.

Αλλά η τάση δεν περιορίζεται εκεί. Ο εγκλεισμός στη διάρκεια της πανδημίας έδωσε τεράστια ώθηση στην τηλεργασία, σε όλους τους κλάδους που στηρίζονται στο χειρισμό δεδομένων — μέσα ενημέρωσης, τράπεζες, υπηρεσίες του δημοσίου κ.α. [2]

Η πανδημία δεν είναι η αιτία, αλλά η αφορμή για την περαιτέρω εφαρμογή της τηλεργασίας. Από αυτή πάλι θα θησαυρίσουν οι τράπεζες και όλες οι επιχειρήσεις στον κλάδο και οι μόνοι χαμένοι θα είμαστε εμείς.

Δουλεύουμε  περισσότερες ώρες, πιο εντατικά, με μικρότερα διαλείμματα, με απλήρωτες υπερωρίες. Στην ουσία, περισσότερες ώρες απλήρωτης δουλειάς, που σημαίνει φθηνότεροι εργαζόμενοι - μεγαλύτερα κέρδη. 

Δεχόμαστε τηλεφωνήματα, e-mail εκτός ωραρίου, ακόμα και βραδινές ώρες ή Σαββατοκύριακα. Καταπατούνται έτσι σε πολλές περιπτώσεις επιχειρησιακές ή κλαδικές συμβάσεις.

Τα όρια ανάμεσα στον εργάσιμο και μη εργάσιμο χρόνο γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα. Το σπίτι έχει μετατραπεί  σε χώρο δουλειάς, με εργασία δίπλα στα παιδιά μας (τα οποία τηλεκπαιδεύονται), εκεί που κανονικά θα έπρεπε να ξεκουραζόμαστε, να έχουμε  προσωπική και ιδιωτική ζωή, να είναι ο γόνιμος χρόνος που θα περνάμε και έχουν ανάγκη τα παιδιά.

Βρισκόμαστε πιο εκτεθειμένοι σε προβλήματα υγείας, όπως μυοσκελετικά, νοητική και οπτική κόπωση, που δεν αναγνωρίζονται πλέον ως επαγγελματικές ασθένειες. Οι τραπεζίτες αποποιούνται την υποχρέωση να εξασφαλίζουν  όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας μας (π.χ. γραφεία, ανατομική καρέκλα, οθόνες κατάλληλες κ.τ.λ.). Οι υποδομές που αφορούν την ασφάλεια των χώρων δουλειάς γίνονται ατομική ευθύνη καθενός μας στο σπίτι του.

Φορτωνόμαστε το λεγόμενο λειτουργικό κόστος που γλυτώνουν οι Τράπεζες. Πληρώνουμε την σύνδεση internet, το ρεύμα, πολλές φορές τον εξοπλισμό, τη θέρμανση ή τον κλιματισμό.

Είμαστε μακριά από τους συναδέλφους μας , χάνουμε την επιλογή για δημιουργία δεσμών αλληλεγγύης, συμμετοχή σε κινηματικές διαδικασίες και διεκδικήσεις. Δυσκολεύεται η συνεργασία μας μαζί τους. Μπορεί να μην έχουμε τον προϊστάμενο πάνω από το κεφάλι μας αλλά έχουμε τις κάμερες και τα ατελείωτα meetings. Βάζουμε το αφεντικό μέσα στο σπίτι μας, αλλά και τον πελάτη πλέον αφού υπάρχει προγραμματισμός για τηλεδιασκέψεις -ραντεβού με πελάτες όσο είμαστε σε τηλεργασία (το κάνουν ήδη σχεδόν όλες οι τράπεζες).

Τα αστικά κόμματα ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και οι συνδικαλιστικές δυνάμεις τους τόσο στην ΟΤΟΕ όσο και στα πρωτοβάθμια σωματεία είτε στηρίζουν και προωθούν την τηλεργασία, είτε βλέπουν τις αρνητικές επιπτώσεις αλλά ταυτόχρονα προωθούν δήθεν «ευνοϊκές ρυθμίσεις» στις επιχειρησιακές συμβάσεις (Σύλλογος πρ. Κύπρου-Πειραιώς). Είναι η χιλιοφόρετη λογική του μικρότερου κακού που μας έχει φτάσει να χάνουμε σειρά εργασιακών δικαιωμάτων μας, να μειώνονται οι μισθοί μας, να θεωρούν τις απολύσεις ευγενικώς «εθελούσιες», νά ΄ναι η μόνιμη αντίδραση των εργατοπατέρων το «τι να κάνουμε δεν βλέπεις τι γίνεται παραέξω», ό,τι πιο επικίνδυνο για τις διεκδικήσεις μας ,ό,τι πιο αποτελεσματικό για την εργοδοσία.

Συνάδελφοι, συναδέλφισσες

Για τα σημερινά δεινά της τηλεργασίας ευθύνεται η βασική αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, η αποξένωση του εργαζόμενου από τα μέσα παραγωγής και το προϊόν του (και άρα συντήρησής του). Σε έναν κόσμο όπου οι ανάγκες επιβάλλονται και εξαϋλώνουν την ελευθερία, τα οφέλη αυτής της διαδικασίας δεν τα δρέπει η πλειοψηφία, αλλά αντίθετα τα εκμεταλλεύεται και τα τεντώνει το κεφάλαιο για το δικό του όφελος σε βάρος της.

Σε μια κοινωνία των ελεύθερα συνεταιρισμένων ανθρώπων, η τηλεργασία θα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό στοιχείο της ελευθερίας της εργασίας. Στα πλαίσια αυτά, στο βαθμό που του επιτρέπει η τεχνολογία, κάποιος θα μπορεί να συνεισφέρει στην παραγωγή από όπου θέλει, θα μπορεί να απολαμβάνει διαστήματα μακριά από το χώρο εργασίας του, να μειώνει τις μετακινήσεις του, να εργάζεται από όπου θέλει, χωρίς όμως να χάνει τη σύνδεσή του από τον εργασιακό χώρο και τους συναδέλφους του, χωρίς να του επιβάλλεται αυτή η σχέση, να εξωθείται σε απομόνωση ή να καταλήγει ανέστιος εργαζόμενος. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει η κοινωνία να απαιτήσει την κάλυψη των αναγκών της και πάνω τους να οικοδομήσει την ελευθερία της. [3]

Διεκδικούμε:

• Η τηλεργασία να μην μετατραπεί σε μόνιμη συνθήκη μετά το πέρας της πανδημίας.
• Να καταργηθούν οι αντεργατικές διατάξεις και οι ΠΝΠ, που περιλαμβάνουν και την υποχρεωτική τηλεργασία.
• Να προστατευτεί το καθορισμένο ωράριο εργασίας και να πληρώνονται οι υπερωρίες.
• Να μειωθεί ο χρόνος εργασίας.
• Να διασφαλιστεί η επιστροφή όλων μας στους χώρους δουλειάς μας με όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειάς μας.

 

[1] Καρολίνα Παπακώστα -Εφημερίδα Τα νέα

[2] Πέτρος Παπακωνσταντίνου –Ημεροδρόμος

[3] Έκδοση Attack στην ανεργία και την επισφάλεια 

Φεβρουάριος 2021

http://pantrapezikosxhma.blogspot.com/, τηλ 6947724051, 6980925499